ስሙር ድምጽታት ናይ፡-ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራን፡ ኣንፈትን፡ ከምኡ’ውን ሓይሊዕማም ምክልኻል ልኡላውነት ኤርትራ ብሓብር ይሰርሕ

ርእሰ-ዓንቀጽ ኣንፈት-13 ሕዳር 1025

መእተዊ

ናጽነት ኤርትራ ብመስዋእቲ፡ ብጽንዓት፡ ብሓድነት እዩ ተረኺቡ። ሎሚ እዚ ልኡላውነት እዚ፡ ምስ ፖለቲካዊ፡ ዲፕሎማስያውን ምስ መራኸቢ ብዙሃንን ዝተሓሓዝ፡ ዝተሓደሰ ብድሆታት የጋጥሞ ኣሎ። ከም ግብረመልሲ ድማ ምስ ኣዋጅ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራን፡ ምስ ተልእኾ ኣንፈትን ንህዝቢ ንምምሃርን ንምውዳብን ንምጥርናፍን ብምስምማዕ፡ ግዝኣታዊ ሓድነትን ሃገራዊ ክብርን ንምሕላው ሓደስቲ ግንባራት ተቐልቂሎም ኣለዉ።

ኣሰላልፋ ዕላማታት

– ኣዋጅ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ: ፖለቲካዊ ሓይልታት ኣብ ምክልኻል ልኡላውነት መትከላዊ መርገጺ ብምግላጽ፡ ንፖለቲካውን ስነ-ሓሳባውን ምፍልላይ ዝሰግር ስነ-ስርዓት ዘለዎ ሓድነት ክህሉ ጸዊዑ።

– መልእኽቲ ዓንፈት፡ ኣንፈት ከም ኣካል ሰነዳትን ርክብን መጠን፡ ህዝቢ ሓበሬታ ክረክብ፡ ሓይሊ ክረክብ፡ ንዲሞክራስያዊ ምሕዳስ ኤርትራ ኣብ ምቕራጽ ክተሓባበር ከም ዝኽእል የረጋግጽ።

– ሓዕምልኤ (ESDTFL) ማዕቀፍ ጋንታታት ምክልኻል ልኡላውነት: እዚ ማዕቀፍ ኣብ ዲፕሎማሲ፣ ሕጋውን ሚድያን ምጉስጓስ፣ ከምኡ እውን ኣብ ህንጸት ጽንዓት ሕብረተሰብ ዝተመስረተ ዝተዋደደ፣ ብዲያስፖራ ዝምራሕ ስትራተጂ ዝህብ ሽማግለታ የዋፍር።

እዞም ተበግሶታት እዚኣቶም ብሓባር ሰለስተ ሸነኻት ዘለዎ ስኒት ይፈጥሩ፡ ፖለቲካዊ ሓይልታት ነቲ ኣዋጅ የቕርቡ፡ ኣንፈት የጉልሕን የስተምህርን፡ ሓይሊ ዕማም ምክልኻል ድማ ነቲ መትከላት ናብ ዝተወደበ ስጉምቲ ይትርጉምዎ።

መተሓሳሰቢ ኣብ ሓቛፊነት

መንፈስ ናይዚ ተበግሶ ወትሩ ቅንዕና ዝመልኦ ክኸውን እንከሎ፡ ኣንፈት ግን ንገለ ካብቲ ኣብ መጀመርታ ናይ ምውዳብ ጻዕርታት ውድብ ሓድነት ኤርትራ ዝተጠቕመሉ ሜላታት ብግልጺ ሓልዮታዊ ነቐፌታ ኣብጺሑ ነይሩ እዩ። ገለ ካብቲ ኣብ መጀመርታ ዝቐረበ ኣገባባትን ጉጅለታትን ኣብ ኩሉ ክፋላት ሕብረተሰብ ኤርትራ ሰፊሕ ተቐባልነት ኣይረኸበን። ውድብ ሓድነት ኤርትራውያን ከኣ ነዚ ትዕዝብቲ እዚ ክሰምዖ ኣገዳሲ እዩ፣ ካብ ሽዑ ጀሚሩ ድማ እቲ መደባት ብዝተኻእለ መጠን ንኹሉ ዝሓቁፍ እናኾነ ይምዕብል ኣሎ። እዚ ምትዕርራይ እዚ ከኣ ሓባራዊ ተወፋይነት ሓድነት ዘንጸባርቕ ኮይኑ፡ እተን ጉጅለታት ሓይሊ ዕማም ከም ተጋማጠልቲ ዘይኮነስ፡ ከም ስነ-ስርዓት ዘለወን ምላሽ ዝህብን ግንባር ምክልኻል ልኡላውነት ክውሰዳ ከምዘለወን ዘረጋግጽ እዩ።

ታሪኻዊ ምልክታት ሃገራውነትን ደርፍን

ምክልኻል ልኡላውነት ኤርትራ ፖለቲካውን ውደባውን ዕማም ጥራይ ኣይኮነን- ባህላውን ታሪኻውን ውርሻ’ውን እዩ። ኣብዚ ሳልስት’ዚ ዝዓረፈ በረኸት መንግስትኣብ (1938–2025) ሃገራዊ ደርፊ ከም ፖለቲካዊ መግለጺ ሓያል ክኸውን ከም ዝኽእል የዘኻኽረና። ድምጹ ፍቕራዊ ዛንታን ባህልን ተቓውሞን ተሰኪሙ፡ ናህሪ ኤርትራ ምስ ሰፊሕ ቀርኒ ኣፍሪቃ ብዝሓዋወሰ ዜማታት ንወለዶታት የነቓቕሕ ነበረ። ምሕላፉ ሃገራዊ ምልክት ምጥፋእ ዝውክል ኮይኑ፡ ሙዚቃኡ ግን ጽንዓት ህዝቢ ኤርትራ ህያው ምስክር ኮይኑ ይቕጽል ኣሎ።

ጎድኒ ንጎድኒ በረኸት፡ መስዋእቱ መንፈስ ብረታዊ ቃልሲ ዘንጸባርቕ፡ ስዉእ ተኽለሚካኤል ገብሩ (ወዲ ገብሩ) ሕድሩ ከም ናይ በረኸት፡ ልኡላውነት ኣብ ዓውደ ውግእ ጥራይ ዘይኮነ፡ ብደርፊ፡ ብዛንታ፡ ብባህላዊ ኩርዓት’ውን ከም ዝግለጽ የዘኻኽረና።

እዞም ክልተ ስነ-ጥበባውያን ብሓባር፡ ድርብ ሕድሪ ናይ ቃልሲ ኤርትራ፡ ደም ስዉእን ድምጺ ስነ-ጥበባውን ዘመላኽቱ እዮም። ሕጂ ኣርእስታት ደርፊታቶም “ኣይፋልካን ኣቢዪ” ወይ ከኣ“ባቡር እገበይካ” (ካብ ባቡር መስመር ሓጺን ወጺኻ) ዝኣመሰሉ ደርፍታት ምተላህዩ ኔሮም ኢልካ ምግማት ከም ምሳሌ ጥራይ ክቐርብ ይኽእል እዩ። እዚኦም ሓቀኛ ደርፍታት ዘይኮኑስ፡ መስዋእቲ ምስ ዜማ ብምውህሃድ፡ ናይ መጠንቀቕታን ጽንዓትን መልእኽቲ ክሕዙ ዝኽእሉ ምሳልያዊ ኣርእስታት እዮም። እዚ ምትሕብባር’ዚ እንተዘይሃልዩ’ውን፡ ሕድሮም ኩሉ ዘመናት ኣወሃሂዱ፡ ልኡላውነት ኤርትራ ብዝኽርን ብሙዚቃን ከም ዝዕቀብ የዘኻኽረና።

ህዝባዊ ተሳትፎ ንምንታይ ኣገዳሲ ይኸውን

ልኡላውነት ንምክልኻል ብትካላት ጥራይ እኩል ኣይኮነን- እንታይ ደኣ ንጡፍ ተሳትፎ ዜጋታት ይሓትት። ኣብ ውሽጢ ሃገርን ወጻእን ዘለኹም ኤርትራውያን እምበእር ጻውዒት ቀሪቡ ኣሎ፤

– ናብ ሓይልታት ዕማም ምክልኻል ልዑላውነት ምትሕግጋዝ

– ቅኑዕ ትረኻታት ምግዋሕን፡ ግጉይ ሓበሬታ ምብዳህን፡

– ኣብ መንጎ ወለዶታት ብዝግበር ዘተ ሓድነት ምጥንኻር

– ንጸጋታት ምውህሃድ፦ ዘላቕነት ንምርግጋጽ ብክእለት፣ መርበባትን ፋይናንሳዊ ኣበርክቶን ንተበግሶታት ምድጋፍ

ጻውዒት ንስራሕ

ምክልኻል ልኡላውነት ኤርትራ ሓባራዊ ሓላፍነት’ዩ። ኩሉ ኤርትራዊ ድምጺ ኣገዳሲዩ- ኣብ ምንዳፍ ሓጸርቲ ፖሊሲታት ይኹን፡ ኣብ ምፍሻል ግጉይ ሓበሬታ፡ ኣብ ምውዳብ ማሕበረሰባዊ መድረኻት፡ ወይ’ውን ዛንታ ኤርትራ ብቕንዕና ኣብ ምክፋል ኣድማዕቲ ስረሓትዮም።

ሓቢርና ናጽነት ኤርትራ ጽንዕቲ ኮይና ክትቅጽል፡ መንነታ ክዕቈብ፡ መጻኢኣ ውሑስ ክኸውን፡-ህዝቢ ናብ ሓይሊ ዕማም ምክልኻል ልኡላውነት ኤርትራ (ሓዕምልኤ) ክዓስል፡ ምስ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ክተሓባበር፡ ምስ ተልእኾ ትምህርቲ ኣንፈት ከኣ ክዋፈር ንጽውዕ።

መደምደምታ

ልዑላውነት ህያብ ኣይኮነን-ሓላፍነት’ዩ። ናጽነት ኤርትራ ብሓድነትን ብስነስርዓትን ብቅንዕናን ክሕሎ ኣለዎ። ከም ሓደ ህዝቢ፡ ብሓደ ድምጺ፡ ከም ሓደ ህዝቢ ንለዓል።